Чӑваш халӑх артисчӗ Иван Иванов паян 65 ҫул тултарнӑ. Вӑл 1955 ҫулхи раштав уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Карапаш ялӗнче ҫуралнӑ. Мускаври М.С. Щепкин ячӗллӗ Аслӑ театр училищинче вӗренсе тухнӑранпа вӑл сцена ҫинче ӗҫлет.
Марина Карягина тележурналист юбиляра халалласа хатӗрленӗ телесюжетра пӗлтернӗ тӑрӑх, «тӗп хуларан
ҫемье пуҫӗпе пӗр ача ашшӗ тата коммунист пулса таврӑннӑ». уншӑн театр кил, кил - театр. ачасем театрта, арӑм мӑн хырӑмах вылятчӗ. ватӑлнӑҫем театр ӗҫӗ-эхӗлӗ
«Кунӗн-ҫӗрӗн театр ӗҫӗпе кӑна пурӑнатпӑр. Ватӑлнӑҫемӗн театр ӗҫӗ-хӗлӗ сивӗнсе пырать пуль чунра тенӗччӗ — сивӗнмест», — тенӗ вӑл тележурналистпа калаҫнӑ май. «Мана, ухмах Ивана, ӗҫ кӑна памалла, хӑть те мӗнле ӗҫ кӑна. Эпӗ ниҫта кайса кӗреймесӗр ӗҫлетӗп», — пытарман вӑл.
Тата хӑйне «ҫӗр хурчӗ пек ҫынсем килӗшнине» пӗлтернӗ. Артист пулса выляс килменнине, режиссер пулма ӗмӗтленнине пытарман. Халӗ вӑл аслӑ шкулта вӗренекенсене те вӗрентет.
Сӗнтӗрвӑрри хулинче пурӑнакан 48 ҫулти хӗрарӑм ултавҫӑсене хӑйӗн банкри счечӗ ҫинчи пур пек укҫине ҫеҫ мар, кредит учрежденийӗнчен кивҫен илсе те куҫарса панӑ.
Хӗрарӑм патне малтан банкӑн хӑрушсӑрлӑх службин ӗҫченӗ текен этем шӑнкӑравланӑ. Вӑл банкри счетсем тата вкладсем ҫинчен такамсем укҫа вӑрласшӑн тесе ӗнентернӗ, мӗнпур счет тата вклад, миҫе тенкӗ тенкӗ пуррине пӗлтерме ыйтнӑ. Кайран хӗрарӑм патне ШӖМ офицерӗ тесе темле арҫын шӑнкӑравланӑ. Хӗрарӑма вӑл 350 пин тенкӗ кредит илме сӗннӗ. Ку вӑл ултавҫӑсене палӑртма кирлӗ-мӗн. Арҫын хушнипе хӗрарӑм ҫав укҫана тата хӑйӗн счечӗ ҫинчи 170 пин тенке «хӑрушсӑр» счет ҫине куҫарнӑ.
Ултавҫӑсем кунпах лӑпланман. Счет ҫинче пур тепӗр 140 пине те куҫарттарнӑ, банкран 360 пин тенкӗ кредит илме ӳкӗте кӗртнӗ.
Сӗмсӗрскерсем хӗрарӑм валли такси чӗнсе панӑ. Машинӑн хӗрарӑма банка илсе каймалла, унта укҫа илсе куҫармалла пулнӑ. 75 пин тенке куҫарса ӗлкӗрнӗ-ха, анчах таксист хушша-хуппа кӗнӗ.
Хӗрарӑм пӗтӗмпе 734 пин те 500 тенкӗсӗр юлнӑ.
Ӗнер Любовь Мартьянова сӑвӑҫ 70 ҫул тултарнӑ.
«Ҫӗр ҫинчех ҫуралса та ҫӗре кӗнисем
Паян кун та — эпир — ҫут тӗнче куҫӗнче.
Ҫӗр ҫинчех ҫуралса та ҫӗре кӗнисем
Паян кун парӑмра сар хӗвел умӗнче». Ку йӗркесем — «Асатте-ши вара ассӑн-ассӑн сывлать...» сӑвӑран.
Любовь Мартьянова 1950 ҫулхи раштав уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Карапаш ялӗнче ҫуралнӑ. Шкултан вӗренсе тухсан пир-авӑр комбинатӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. Каярах Чӑваш патшалӑх университечӗн историпе филологи факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ. 1974-1977 ҫулсенче Патӑрьел районӗнчи Турханти вӑтам шкулта вӗрентнӗ. 1977 ҫултан пуҫласа «Тӑван Атӑл» журналта поэзи пайне ертсе пынӑ.
Любовь Мартьянова — 1986 ҫултанпа Раҫҫей писателӗсен союзӗн членӗ, Митта Ваҫлей ячӗллӗ преми лауреачӗ.
Паян республикӑн Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗнче икӗ район хаҫатне «Хыпар» издательство ҫурчӗпе пӗрлештерес ыйтӑва пӑхса тухнӑ. Ҫакӑн пирки Чӑваш Енӗн цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министрӗ Михаил Анисимов пӗлтернӗ.
«Хыпар» медиахолдинг ҫумне Красноармейскинчи «Ял пурнӑҫӗ» район хаҫатне тата Сӗнтӗрвӑрринчи «Пирӗн сӑмах» район хаҫатне пӗрлештерӗҫ.
Реорганизаци укҫа-тенке перекетлеме май парӗ теҫҫӗ. Вырӑнти пуҫлӑхсем пулманнипе ҫулталӑкне 576 пин те 905 тенкӗ те 73 пус перекетленӗ тесе ӗнентереҫҫӗ. Райхаҫатсенси журналистсем районсенчех ӗҫлӗҫ.
Канмалли кунсенче мунча хыҫҫӑн мунча ҫунать. Кун пирки РФ Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтерет.
Акӑ, сӑмахран, раштав уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, Кӳкеҫре пӗр уйрӑм ҫыннӑн килӗнче пушар тухнӑ. Йывӑҫ мунча хыпса илнӗ, унӑн шалти пайӗ сиенленнӗ. Ҫав каҫах Улатӑрта вут-ҫулӑм алхаснӑ. Унта та йывӑҫ мунча ҫуннӑ.
Раштав уйӑхӗн 6-мӗшӗнчи каҫхине Красноармейски районӗнчи Мӑн Шетмӗри 65 ҫулти кил хуҫин мунчи тата хуралтисем ҫуннӑ. Специалистсем шухӑшланӑ тӑрӑх, пушар сӑлтавӗ — кӑмакара.
Вырсарникунхи пушарта Шупашкар, Сӗнтӗрвӑрри тата Патӑрьел районӗсенче мунчасем ҫуннӑ.
Раштав уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче Геннадий Исаев (1925-2007) художник ҫуралнӑранпа 95 ҫул ҫитнине халалласа курав уҫӑлӗ.
Куравра художникӑн 100 ытла живопиҫӗпе паллаштарӗҫ. Вӑл шутра музей фондӗнче, художникӑн ҫемйинче, уйрӑм ҫынсен архивӗнче упранакан ӗҫсем пулӗҫ. Вӗсене «Зима в Чувашии» (чӑв****. Чӑваш Енри хӗл) темӑпа пухнӑ.
Курава пыракансем Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫ, Пайтирек, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Аксарин ял ҫывӑхӗнчи, Атӑл тӑрӑхӗнчи илемпе паллашайӗҫ.
Художник хӗллехи вӑхӑта хӑйӗн ӳкерчӗкӗсенче «кичемлӗх», «шӑплӑх», «хӑтлӑх» тесе палӑртнӑ. Ҫук, хурласа мар, хӗллехи асмлӑха юратса.
Курава йӗркелекенӗ — музейӑн тӗп управҫи Георгий Исаев.
Геннадий Исаев 1925 ҫулхи раштав уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗчи Аксарин ялӗнче ҫуралнӑ, 2007 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗнче пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Вӑрҫӑ хыҫҫӑн вӑл Шупашкрати художество училищинчен вӗренсе тухнӑ. Шупашкар районӗнчи Ишлейри, Сӗнтӗрвӗрри районӗнчи Октябрьскинчи шкулсенче, Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫри шкул-интернатра рисовани, черчени тата ӗҫ урокӗсен учителӗнче ӗҫленӗ. Тӗрлӗ курав хутшӑннӑ.
Нумаях пулмасть Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн артистки Надежда Демидова 50 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Кун пирки Чӑваш Енри Театр ӗҫченӗсен пӗрлешӗвӗ Фейсбукра паян пӗлтернӗ.
Надежда Демидова 1970 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑл Ф.П. Павлов ячӗллӗ Шупашкарти музыка училищинчи вокал уйрӑмӗнче вӗреннӗ, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче вокал ӑсталӑхне алла илнӗ.
Чӑваш патшалӑх хор капеллинче, Чӑваш патшалӑх филармонийӗнчи «Ҫеҫпӗл» ансамбль солисткинче ӗҫленӗ. 2000 ҫултанпа Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче хор солистки пулса тӑрӑшать.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнче ҫул ҫинче арҫынна машина ҫапса хӑварни пирки пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: водитель ҫынна ҫапса хӑварнӑ хыҫҫӑн тарса ҫухалнӑ. Йӗрке хуралҫисем малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, машина шурӑ тӗслӗ «Лада Гранта» пулма пултарнӑ.
Водителе тытса чарнӑ. «Лада Грантӑна» Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи пӗр ялта тупнӑ. Машина ҫинче юн йӗрӗ пулнӑ, бампер ҫӗмӗрӗлнӗ. Водителӗ – 50 ҫулти арҫын, Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнаканскер. Йӗрке хуралҫисем машинӑна тупнӑ хыҫҫӑн вӑл полицие хӑйех пынӑ.
Арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ҫакӑ та паллӑ: унччен вӑл ҫул-йӗр ҫинчи аваришӗн уголовлӑ майпа явап тытнӑ.
1961 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Хуракассинче шкул ҫунма тытӑннӑ. Инкекре 106 ача тата 4 вӗрентекен вилнӗ. Унтанпа нумай ҫул иртнӗ, ҫапах хуракассем ҫак хура кун алӑк умне пухӑнса митинг ирттереҫҫӗ.
Паян та Хуракассинче вилнисене асӑнса митинга пухӑннӑ. Ҫав кун, 1961 ҫулта, шкулта акт залӗнче уяв концерчӗ иртнӗ. Кӳршӗ пӳлӗмре физика вӗрентекенӗ аслӑ класра ӑс пухакан икӗ ачапа пӗрле кинофильм кӑтартма хатӗрленнӗ. Бензинпа асӑрханмасӑр усӑ курнӑран ҫулӑм тухнӑ.
Вилнисене тепӗр кун тӑванла масар ҫине пытарнӑ. 1994 ҫулта инкек пулнӑ вырӑнта палӑк лартнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 67 ҫулти арҫын пӗр кунта миллиона яхӑн тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ. Вӑл ултавҫӑсен серепине ҫакланнӑ.
Лешӗсем юлашки ҫулсенче анлӑ усӑ куракан ансат меслетпе улталанӑ. Ҫитмӗле ҫывхаракан ватта вӗсем банк картти ҫинчен такам укҫа вӑрласшӑн тесе ӗнентернӗ. Укҫа ют ҫын аллине ан ҫаклантӑр тесен телефон ҫине пынӑ ултӑ цифрӑран тӑракан кода калама ыйтнӑ. Арҫынпа хӗрарӑм калаҫнӑ, хӑйӗнпе банк ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ. Арҫын ют ҫынна смс-кода каланӑ хыҫҫӑн унӑн счечӗсенчен пӗрин ҫинчи 978 пин тенкӗ ҫухалнӑ.
Шупашкарти 50 ҫулти арҫын 345 тенкӗсӗр юлнӑ, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи 53 ҫулти арҫын – 158 пин тенкӗсӗр. Юлашкинчен асӑннӑ тӗслӗхре телефон ҫине банк счечӗпе усӑ курмалли айсарӑм вырнаҫтарса пама шантарса улталанӑ.
-5.7 °C